Balk en Splinter
Geen religieuze tekst is zo wereldwijd bekend als de Bergrede.
De Russische schrijver Tolstoj meende dat juist in de Bergrede het christendom zuiver aan
het woord kwam: pacifistisch, met open oog voor de armen, bereid tot belangeloze inzet
voor de naaste en onbezorgd als de bloemen op het veld. De universele ethische oriëntatie
van de Bergrede is algemeen bekend, maar geldt dit ook voor de joodse achtergronden? Nogal
wat studies willen juist aantonen dat de Bergrede het jodendom telkens weer overstijgt.
In deze studie
maakt Marcus van Loopik korte metten met deze gedachte. Hij laat overtuigend zien hoe de
Bergrede schatplichtig is aan leer en leven van joodse wijzen. Hij doet dat met een
verbluffende kennis van allerhande joodse bronnen: de Rollen van de Dode Zee, apocriefe
literatuur en natuurlijk de oceaan van de Talmoed en de Midrasj. De auteur schroomt
kritiek niet. Wat is liefde voor de vijand? Kan dat eigenlijk wel, of leidt dit tot een
capitulatie voor het kwaad? Marcus van Loopik wil de Bergrede niet van haar unieke
karakter beroven, maar wel een negatieve vorm van theologie bestrijden, waarin men de
ethische leer van de Bergrede als lichtend voorbeeld doet afsteken tegen de donkere
achtergrond van het jodendom.
Dit
boek laat aan de hand van een heldere detailstudie zien hoezeer de leer van Jezus
geworteld is in de lessen van de bijbelse profeten en in de rabbijnse verhalende en
normerende traditie. Zowel
voor de christelijke als voor de joodse gemeenschap geldt het bezit van een haast
onuitputtelijke bron aan ethische en religieuze wijsheidsuitspraken als precair: het echte
grote wonder voltrekt zich pas wanneer mensen zich ernaar gaan gedragen. De titel van deze
boekenserie luidt niet toevallig: Leren om te doen. De betekenis van dit boek is
daarom nauwelijks te overschatten.
Voor wie is deze publicatie bestemd? Voor geestelijke leiders,
docenten, hulpverleners, politici, psychologen, filosofen, religieus geïnteresseerden.
Door de aangenaam leesbare stijl en overzichtelijke opbouw is dit boek met name geschikt
voor leerhuizen en voor gezamenlijke bijbelstudie (prof. dr. M. Poorthuis).
De auteur dr. Marcus van Loopik (1950) is wetenschapper en
publicist. Hij verzorgde tal van publicaties over het jodendom. Als medewerker is hij
verbonden aan de Stichting Pardes (voorheen Folkertsma Stichting) te Amsterdam. In dit
kader is hij mede-auteur van het blad Tenachon. Tevens is hij werkzaam als grafisch
kunstenaar.
