home.planet.nl/marmora

Marcus-foto2017-b.jpg (19823 bytes)

 

Korte levensbeschrijving

Dr. Marcus van Loopik. Geboren: 1950. Studeerde Theologie aan de R.U. te Utrecht van 1970-1976. Freelance publicist op het gebied van Judaica. Doceerde van 1973-1976 Hebreeuws aan genoemde universiteit. Is vanaf 1978 verbonden aan de B. Folkertsma Stichting  - nu Stichting Pardes (stichting voor talmudica en interreligieuze dialoog) in Amsterdam - en geeft lessen in het lezen van rabbijnse teksten. Verzorgt in naam van dezelfde stichting leerhuiswerk. Is tot op heden medeauteur van  het blad Tenachon - uitgave van Stichting Pardes (www.stichtingpardes.nl).
Verrichtte van 1982-1985 in dienst van NWO een onderzoek van enkele Kleine Tractaten uit de Babylonische Talmoed.
Was vanaf 1987-1992 als wetenschappelijk onderzoeker werkzaam bij de VU te Amsterdam; onderzoek naar messianisme in Joodse liturgie. Gepromoveerd aan de Vrije Universiteit in de faculteit der Godgeleerdheid op het proefschrift met de titel: 'Het Messiaanse Perspectief in de Synagogale Liturgische Cyclus.'
Verzorgde vele publicaties op het gebied van het jodendom. Werkt sinds tientallen jaren ook als grafisch kunstenaar. En is verbonden aan de liberale Joodse gemeente 'Kehillat Nachal Eitan' te Rotterdam. 


Grafiek

Mijn grafiek werd onder meer tentoongesteld in: Amersfoort, Amsterdam,Brussel, Apeldoorn, Den Haag, Deventer, Driebergen, Ellecom, 's-Hertogenbosch, Kortenhoef, Leuven (België),  Oosterwolde (Gelderland), Twello, Utrecht, Zeist etc. In Duitsland: Bonn, Duisburg, Keulen, Leverkusen, Oldenburg, Westerstede en Wuppertal.

In 1998 zijn 28 van mijn prenten als illustratie opgenomen in de nieuwe lezenaarbijbel van de Katholieke Bijbelstichting. Hier volgt een kort stukje uit mijn voordracht, gehouden bij de officiële bekendmaking van deze publikatie. Bij deze gelegenheid heb ik verwoord, wat mij als Joods kunstenaar motiveerde om aan dit project deel te nemen:

«Het is heel bijzonder als Joodse kunstenaar een niet-Joodse bijbel te illustreren. Ik heb dit gedaan vanuit de opdracht en de belofte, waarmee de Tora zich richt tot ieder mens, Jood of niet-Jood: 'Jullie zullen Mijn verordeningen en Mijn rechtsregels in acht nemen; de mens die ze doet zal daardoor leven, Ik ben de Eeuwige' (Lev. 18:5) - er staat niet 'de priester', niet 'de Leviet' en niet 'de Israëliet', maar opdat ieder mens die ze doet daardoor leven vindt (uit midrasj).

i-gravures.jpg (48602 Byte) Dit is mijn God, Hem zal ik sieren (Ex. 15:2) - Sier jezelf voor Zijn aangezicht door middel van de geboden. Maak voor Hem een mooie loofhut, een mooie loelav (feestbundel voor het loofhuttenfeest), een mooie sjofar, mooie schouwdraden, een mooie Torarol en schrijf daarin met mooie inkt, met een mooie rietpen en door een vakkundig schrijver, en omhul hem met een mooie zijden mantel. De grote rijkdom aan Joodse religieuze kunst en de vele prachtig versierde handschriften en boeken getuigen van de liefde voor de Tora en de wens Gods geboden zo mooi mogelijk te vervullen' (Mechilta de-Rabbi Jisjma'el).


'Met mijn medewerking aan deze lezenaarbijbel sta ik dus in een oude traditie. Vooral bij het maken van afbeeldingen. Al werkend heb ik ontdekt hoeveel overeenkomsten er tussen Joodse en christelijke cultuur bestaan, ondanks de verschillen die wij niet mogen ontkennen. Het chasidisme heeft me geleerd te streven naar jichoed, naar eenwording en alles wat mensen met elkaar verbindt. Waar mensen zich verbonden weten wil God wonen. Waar onenigheid heerst vlucht de Sjechina - Gods inwoning op aarde - weg.
Beeldentaal geeft geen pasklare antwoorden, maar roept authentieke vragen op. Gezamenlijke vragen brengen mensen dichter tot elkaar, antwoorden - vooral wanneer ze niet volledig gerijpt zijn - kunnen mensen uiteendrijven. Mijn etsen willen vooral vragen opwekken. Vragen zijn in een bepaald opzicht belangrijker dan antwoorden. Vragen dwingen mensen naar de waarheid te blijven zoeken. Ze kunnen hiervan  slechts een fragment bezitten. Gods zegel heet daarom èmèt [waarheid]  alef, mem en tav: de eerste, de middelste en de laatste letter van het alfabet. Alleen de Allerhoogste doorgrondt de waarheid van het begin tot het einde.  In het licht van menselijk onvermogen tegenover de waarheid sprak Martin Buber een woord, dat alle tegenstellingen wil helen: 'Iedere religie is een vorm van ballingschap ... en niet eerder dan de verlossing der wereld kunnen we uit deze ballingschap worden verlost en in de gemeenschappelijke wereld van God worden binnengebracht'  (Martin Buber, 'Nachlese', Heidelberg 1965, p. 110).»

 


 

CToral.gif (5076 bytes)

 

Publicaties:

M. van Loopik, “Antoninus in gesprek met Rabbi Jehuda Ha-Nasi” , in: Hodot le-Jehudah - Dankzij Jehoeda - Een bundel opstellen opgedragen aan Jehoeda Aschenasy door zijn leerlingen, Hilversum 1980, 14-24. 

--, De Tien Woorden in de Mekhilta - Vertaald, ingeleid en voorzien van commentaar, red. M. van Loopik,  Sleutelteksten IV, Meinema, Delft 1987. 

--, De Wegen der Wijzen en de Weg van de Wereld, Derekh Eretz Rabbah, Derekh Eretz Zuta en Perek ha-Shalom (een hoofdstuk over vrede), vertaald, ingeleid en van aantekeningen voorzien door M. van Loopik, J.H. Kok, Na de Schriften V, Kampen 1989. 

--, “Mijn God en de God van mijn Vaderen”, in: Naar mijn Daden word Ik Genoemd - Over de betekenis en het gebruik van de Godsnaam, ed. H. van de Sandt en L. van Tongeren, Katholieke  Bijbelstichting Boxtel/Tabor Brugge, Boxtel 1989, 23-40. 

--, “De Maggied van Dubno; gelijkenisssen van een mensenkenner”, in: Tora met Hart en Ziel - Artikelen aangeboden aan Jehuda Aschkenasy, bij zijn 65e Verjaardag, Gooi en Sticht, Hilversum 1989, 225-233. 

--, Het Vuur van de Sinaï - de Torah in de Synagoge, in: Voor de Achtste Dag - Het Oude Testament in de eredienst; een bundel opstellen voor prof. dr. J.P. Boendermaker ter Gelegenheid van zijn 65e Verjaardag, J.H. Kok, Kampen 1990, 81-90. 

--, “Het Shema-gebed en de rabbijnse exegese”, in: Lezen Joden en Christenen dezelfde Bijbel?, J.H. Kok, Kampen 1990. 

--, “Goddelijke taal of mensentaal? Aggadische achtergronden bij de halakhische midraschim”, in: Variety of Forms, Dutch Studies in Midrash - papers read at the workshop "Midrash", ed. A. Kuyt, E.G.L. Schrijver en N.A. Van Uchelen, Juda Palache Institute, Amsterdam 1990. 

--, The Ways of the Sages and the Way of the World, Texte und Studien zum Antiken Judentum 26, J.C.B. Mohr (Paul Siebeck), Tübingen 1991. 

--, “De Bruid van Israel” (artikel over de Sjabbat), in: Eredienstvaardig, VII5 (1991), 220-230. 

--, Het Messiaanse Perspectief van de Synagogale Liturgische Cyclus (dissertatie), Vrije Universiteit, Amsterdam 1992.  

---, “Het Messianisme van Shabbetai Zevi en Joodse Mystiek”, in: Concilium (1993/1), 75-87, Engelse editie (The Messianism of Shabbetai Zevi and Jewish Mysticism) 69-81. 

---, “Dit is Mijn naam voor altijd (beschouwing over het Tetragrammaton)”, in: Interpretatie (1993/3, 4-6). 

---, “Maimonides over de Tora, Israël en de volkeren”, in: Ter Herkenning (1993/1), 16-34. 

---, Terugblik op de Toekomst - Messianisme, een Joodse visie op tijd en geschiedenis, Folkertma Stichting voor Talmudica, Hilversum 1993. 

---, “Kabbala en de ‘kinderen van vertrouwen’” in: Herademing (1994/5), 5-9. 

---, “Joodse beeldentaal”, in: Ter Herkenning (1994/3), 146-167. 

---, “Lernen und Studieren”, in: Lehren und Lernen in jüdisch-christlicher Tradition - Erfahrungen aus den Niederlanden, ed. U.F.W. Bauer und A.H. Wöhle, Erev Rav-Hefte, Israelitisch Denken Lernen  Nr. 1, Berlin 1995. 

---, “Een leerling der wijzen. Jozef in de rabbijnse midrasj”, in: De Gezegende Temidden van zijn Broeders - Jozef en Juda in Genesis 37-50, Ten Have, Baarn 1995, 179-206. 

---, “De Zonen van Noach en de zonen van Abraham”, in: Interpretatie (1995/6), 8-11.  

---, “Soekkah van vrede, gedachten bij het Loofhuttenfeest”, in: Interpretatie (1995/7), 21-24. 

---, “Het licht van de Torah, de rabbijnen over de wijze en dwaze maagden”, in: Interpretatie (1996/5), 5-7. 

---, “Dansen voor Gods aangezicht”, in: Jota (KBS) XXXI (1996), 5-13. 

---, “Kabbala en de ‘Kinderen van Vertrouwen’”, in:  Verbum (KBS) VI (1996), 121-128. 

---, “Jerusalem, Indien ik U vergete ...”, in: Jerusalem, Beeld en Realiteit, Kampen 1996, 12-23. 

---, “Geef mij kracht juiste vragen te stellen”, in: Het Zachte Ruisen van de Stilte; over God in Nederland, ed. M. Michon, Ten Have, Baarn 1997, 89-95.  

---, “Laat ons licht zien in Uw licht”, in: Kerugma (oktober 19971),  5-16. 

---, Module Middeleeuwse Literatuur, leereenheid 11-15, Theologie en Dialoog, Jodendom, Cursus 2 van Open Theologisch Onderwijs, Kampen 1997, 12-106, leereenheden 11-15. 

---, “De Tien Woorden, ontmoeting in het leerhuis”, in: Veertig Jaar Tenach en Evangelie, ed. R. Venema & R. Kouwijzer, Amsterdam 1998, 79-85.  

---, “Leone da Modena, Joods wonderkind en apologeet” in:  Tweespalt en Verbondenheid, Joden en christenen in historisch perspectief: joodse reacties op christelijke theologie, red. M. van Loopik, Meinema, Zoetermeer 1998, 96-115. 

---,   “Aan wie heeft, zal gegeven worden”, in: Schrijf ze op de Tafel van Uw Hart - Lessen uit het leerhuis, red. E.J.P.Brommer, M. van Loopik e.a., Folkertma Stichting, Hilversum 1998, 97-104. 

---, “Jodendom - vreemdelingschap als identiteit”, in: VII WVB [Zeven Werken van Barmhartigheid], red. H. Abma, Stichting Collage, Kortenhoef 1998, 50-52. 

---, (teksten en illustraties), in: De Lezenaar Bijbel, Katholieke Bijbelstichting, 's Hertogenbosch 1998. 

---, “Voor het grijze haar zul je opstaan - staan of zitten tijdens de Toralezing”, in: Interpretatie (januari 1999), 11-14. 

---, “Dit zijn de geboortegeschiedenissen van hemel en aarde”, in: Kerk en Israël (december 1998), 2. 

---, “Liturgie en heiliging van de tijd” in: Hedendaagse Zoektocht naar Heiligheid, red. C.J. van den Boogert en G.C. den Hertog, Zoetermeer 1999, 75-91. 

---, “Een loot uit de stam van Isaï, messiasverwachtingen in het jodendom”, in: Er Was Eens een Koning David voor Altijd, ed. B. Siertsema, Kampen 1999, 110-119.  

---, "Een schreeuw in de nacht', in: Jota (Pasen 1999) 6-7. 

---, “De symboliek van een Joodse maaltijd”, in: Herademing (27, 2000), 16-20.  

---, “Jerusalem, stad van mijn dromen”, in: Jerusalem - stad van vrede, vrede voor de stad, ed. W. Bartels e.a. , Kampen 2000,119.125.  

---, “Judentum - Fremdlingschaft als Identität”, in: Im Gespräch - Hefte der Martin Buber-Gesellschaft, Nr. 4 2002, 1-4. 

---, “Josef im Midrasch: ein Schüler der Weisen”, in: Im Gespräch - Hefte der Martin Buber-Gesellschaft, Nr. 4 2002, 41-55  (oorspronkelijk: “Een leerling der wijzen. Jozef in de rabbijnse midrasj”, in: De Gezegende Temidden van zijn Broeders - Jozef en Juda in Genesis 37-50, Ten Have, Baarn 1995, 179-206). 

---, “Rabbi Mosche ben Nachman, Sefer ha-Wikkuach”, in: Im Gespräch, Hefte der Martin Buber-Gesellschaft, Nr. 5 (Herbst 2002) 49-58, Nr. 6 (Frühjahr 2003),69-77.  

(“Rabbi Mosche ben Nachman - Ein judische Propagandaschrift / Barcelona 1263”, in: Jaarboek Thomas-instituut, Utrecht 1999). 

---, Die Zehn Worte in der Mechilta, übersetzt kommentiert und mit einer Einleitung versehen von Marcus van Loopik, (aus dem Niederländischen übersetzt von G. Jonas), Erev Rav, Wittingen 2000. 

----, "Kwaad in de Joodse traditie", in: Kerk en Israël Onderweg, jaargang 3 (2001), nr. 3.

---, Kleine artikelen over passages in Midrasj Sifré en over de maaltijd in de Joodse traditie: Quadraatschrift - maandblad voor Leren en Vieren, Amsterdam.  

---, "De Joodse canon - vrijheid en gebod', in:  Kerk en Israël Onderweg", jaargang 5 (2003) nr. 1.

---, “Sacharja - Prophetie von Krieg und Frieden”, in: Im Gespräch, Hefte der Martin Buber-Gesellschaft, nr. 9 2004, 49-59. 

--- "De mens, een brug tussen hemel en aarde", in: Kerk en Israël Onderweg Jaargang 7, (2005) nr 5.

---, Mede-auteur in: Mozes in Bijbel, Tora en Koran, ed. L. Goosen, M. van Loopik en A. Wessels, Uitg. Jongbloed, Heerenveen 2006. 

---, “De voetstappen van de messias”, in: Messianisme en Eindtijdverwachting bij Joden en Christenen, ed. G.C. den Hertog en S. Schoon, Uitg. Boekencentrum, Zoetermeer 2006,  45-69. 

---, "Rambam - arts en zielzorger", in: Interpretatie (oktober 2006), 14-17. 

---, Bitter & Zoet, Zestien psalmen, verbeeld, vertaald, belicht door Marcus van Loopik, Katholieke Bijbelstichting, 's-Hertogenbosch 2006. 

---, “Geen torens maar bruggen”, in: De Ander als Geheim - over mogelijkheden en grenzen van de joods-christelijke dialoog, Eburon Delft 2007, 17-33. 

---, : Het Juiste Midden - Maimonides: arts rechtsgeleerde en filosoof (vertaling van en commentaar bij de Sjemone Perakiem), Amphora Books Amsterdam 2007.

--, "Samen en toch apart" in: Buigzame Gelovigen - essays over religieuze flexibiliteit (ed. Chr. Doude van Troostwijk e.a., Uitg. Boom Amsterdam 2008.  

---, "Hoog als een berg of dun als een haar? De rechtvaardige en de wetteloze in de rabbijnse traditie" - in: Interpretatie (juni 2008, 16e jaargang nr. 4), 4-7. 

---, "Een leeg altaar, de praktijk van bijbelverhalen in de Joodse traditie" in: Tijdschrift voor Praktische Theologie (2008-3),  7-16. 

---, "Kunst, een gebed zonder woorden" , in: (Tasten naar transcendentie - de kracht van kunst) Tijdschrift voor Geestelijk Leven (2008/5),  35-45. 

---, "Iedere dag een lam - Maimonides en het belang van de mitzwot" - Samuel Hirsch Lezing 2008, in: Judaica Bulletin 22. (Zwolle, nr. 2 januari 2009), 2-11. 

Feiert mit Freude - was christliche und jüdische Feste verbindet, Waltraud Hagemann und Marcus van Loopik, Patmos, Düsseldorf 2009.

---, "Meer dan de letter", in: Wees Heilig - Joden en christenen luisteren naar Leviticus 19, ed.  M.C. Mulder en A. Noordegraaf,  Zoetermeer 2009, p.13-42.

---, "Hoe eenvoudig is eenvoud", in: De Kovel (Monastiek Tijdschrift) (nr. 11  2010), 6-17.

---, Zicht op de Sinaï - de Tora in de rabbijnse traditie, Amphora Books 2010.

---, "Zes dagen zult ge arbeiden - Arbeid in het Oude Testament en in de Joodse traditie", in: Speling - Tijdschrift voor bezinning, (2010/3), 70-75.

---., "Israël: ideaal en noodzaak van een eigen plek", in: Interpretatie (oktober 2010 nr.7), 11-13.

---, 'Talmud: een brug tussen Tora en het leven - 'God spreekt de taal van mensen', in: Bres (268, juni/juli 2011), 30-39.

---, "God spreekt de taal van Mensen", in: Bres (juli 2011), 30-39.

---, Balk en Splinter, Joodse achtergronden van de Bergrede, Amsterdam 2011, Stichting Pardes.

---, "Een gebroken geest en verbrijzeld hart - rabbijnse gedachten over de betekenis van het offer", in: Israel en de Kerk - tijdschrift voor bijbelse bezinning en toerusting van de christelijke gemeente (december 2012; 11/3), 11-17.

--, "Geen zegen zonder maaltijd. Een joodse visie op heiligheid in het dagelijkse bestaan", in: Tijdschrift voor Geestelijk Leven (jaargang 70, nr. 5; nov. dec. 2014), 74-56.

---, Chanoeka , Lichtpuntjes in het donker - Rabbijnse gedachten over donker en licht, oorlog en vrede. Amsterdam 2014.

---, "God dienen met al wat je bent", in: Kerk en Israël Onderweg, jaargang 17 (2015), nr. 2.

---,"Paulus, vijand van de Joodse wet?", in Kerk en Israël Onderweg, jaargang 18, nr. 4.

---, Kabbala als Levenskunst - Op zoek naar eenheid en heling, Middelburg (uitg. Skandalon) 2018.

---, "Achtergrond en thematiek van de Esher Novelle", Esther: opnieuw verteld", "Poerim - viering en gebruiken"-   in: Esther en Poerim - een verhaal met veel gezichten, ed. B. van den berg, M. van Loopik en L. Mock, Amsterdam (Stichting Pardes) 2019, 10-36; 37-116; 199-228.

---, Leven en laten leven - Ecologie in de Joodse traditie, Amsterdam 2020.

---, 'De Rebbe gaat weer dansen - de betekenis van vreugde in het chassidisme' in: Speling,  (2021) nr.  2  (Uitbundigheid), 30-37.

---, 'Religie en kunst: onafschedelijke bondgenoten', in: In de waagschaal nr.7 (Kunst en Kerk) (3 juli 2021) , 44-46.

---, 'Ecologisch debat in het jodendom - Tussen droom en werkelijkheid', in: Zorg voor de aarde, herstel van de wereld, ed. B. van   den Berg e.a., Amsterdam (uit. Amphora) 2021, 22-65.

---, 'Leven en laten leven - Ecologie en de Joodse traditie' in: JaGDaF (14 sept 2021), 4-6.

---, 'Geboren maar nog niet gekomen - Over de messias vanuit Joods perspectief' in: Het visioen ven Mattheüs, ed. B. van den Berg, Kampen (uit. Van Warvan) 2021, 161-169.

 

 

---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

 

Tenachon - Uitgave Folkertsma Stichting voor Talmudica te Hilversum:

Profeten (verspreide bijdragen)  

[Geschriften: nr. 3 (Spreuken), nr. 9 (Klaagliederen), nr. 10 (Prediker), nr. 11 (Hallel - Ps. 113-15,117), nr.13 (Daniël 1-6), nr. 14 (Daniël 7-12), nr. 18 (psalm 103-104).   

Feesten: no. 1 (Sjabbat), no. 2 (Pesach), no. 3 (Sjavoe'ot), no. 5 (Rosj Chodesj),  no. 9 (Tubisjvat) ;  

Rabbijnse concepten: nr. 1 (Tora en Mitswot), nr. 2 (Middot, de weg van het hart, nr. 4 (Jissoerien, beproeving en lijden), nr. 6 (Joodse spiritualiteit; mystiek en kabbala), nr. 8 (Heiliging en heiligheid), nr. 11 (Leren en doen), nr. 13 (Chesed en rachamiem), nr. 15 (Israël en de volkeren), nr. 18 (Het licht van de messias).  

Levenscyclus: nr. 1 (Over romantiek, hofmakerij en het huwelijk). nr. 6 (Over geboorte en verbond [brit-besnijdenis]), nr. 9 (Over het eren van ouders en nieuwe familierelaties), nr. 12 (Over waardig ouder worden en zorg voor ouderen), nr. 14 (Over het kiezen van een beroep), nr. 18 (Over dood, zijn rituelen, zijn betekenis). 

Psalmen: nr.1 (Psalm 7,9,10), nr. 3 ( Psalm 33 en 34), nr. 7 (Psalm 54-55,57), nr. 10 (Ps. 83 en 84). nr. 13 (Ps. 127, 130), nr. 16 (Psalm 121-122).                                   

Y. Aschkenasy, E. Whitlau Tz. Marx en M. van Loopik, Die jüdischen Feste - Mit einem Nachwort von Daniel Krochmalnik, Erev Rav  Uelzen 2010.


Huidige serie Tenachon
(Tenachon - Themamagazine over joodse wijsheid):
Nummer 2 (febr. 2011): Hopen op wonderen, 6-15. Nummer 4 (juli 2011): Yehuda Aschkenasy le-zikkaron - tot herinnering, 2-7. Nummer 5 (sept. 2001) Bij de Eeuwige in therapie - de verharding van het hart, 6-15. Nummer 8 (april 2012): De binding van Isaak - de relatie tussen goed en kwaad, 6-15. Nummer. 10 (aug. 2012): Balk en splinter - rabbijnse ethiek in beeld en kleur, 8-15. Nummer 12 (december 2012): Tot God ontwricht - liederen van de lijdende knecht, 6-15. Nummer 14 (mei 2013): De helende woorden van Jeremia, 8-16. Nummer 17 (december 2013): De bomen spreken niet, de bladeren zijn hun stem, 6-15. Nummer 21 (september 2014): De kunst van het liefhebben - over relaties in de Joodse traditie, 6-15. Nummer 24 ( mei 2015) Kaïn en Hevel - over ideologie, verharding en geweld, 6-15. Nummer 26 (september 2015) Zoeter dan Wijn (over liefde en seksualiteit), 6-15. Nummer 27 (september 2015) Zoeter dan wijn (over seksualiteit). Nummer 30 (juli 2016) Leven met de dood, 6-15. Nummer 31 (september 2016) De tuin - een vleugje paradijs, 6-15. Nummer 33 (maart 2017) Muziek is eewigheid, 6-15. Nummer 40 (december 2018) Als ik mijn ogen toedoe (Dromen), 6-15. Nummer 43 (september 2019) Met minder woorden meer zeggen, 6-15. Nummer 46 (juni 2020) Zorg voor dieren, 6-14. Nummer 50 (juni 2021) Satire, 6-15.

 

 

 

 

 mainbuttonhome.jpg (1520 bytes)