Etsen van Marcus van Loopik

Scheppingsdagen

De zevende scheppingsdag  

'En de hemel en de aarde werden voltooid, en geheel hun heir. En God voltooide op de zevende dag Zijn werk dat Hij had verrricht, en Hij rustte op de zevende dag van al Zijn werk dat Hij had verricht. En God zegende de zevende dag en heiligde deze, want daarop rustte Hij van al het werk dat God al makend geschapen had' (Gen. 2:1-3). (Ets M. van Loopik)

 

Deze ets is verschenen als illustratie in de Lezenaarbijbel van de Katholieke Bijbelstichting  ('s - Hertogenbosch 1998), voorzien van de hier volgende beschrijving.

 

De Sjabbat - koningin der schepping en eersteling van de feesten

Voor wie de Sjabbat met overgave viert, betekent deze dag een diepe spirituele ervaring. Zij tilt de mens voor een moment uit boven de kommer en kwel van het dagelijkse bestaan. De Sjabbat is een stukje messiaanse vervulling en als het ware een 'oase in de tijd'. In de gevoelige woorden van de Joodse theoloog Abraham Jehosjoea Heschel trilt de beleving van het vieren mee: 'Tsion ligt in puin, Jerusalem ligt in het stof. Gedurende de gehele week bestaat er slechts hoop op verlossing. Maar wanneer de Sabbat de wereld binnentreedt, wordt de mens bewogen door een moment van werkelijke bevrijding. Alsof voor een ogenblik de geest van de messias over de oppervlakte van de aarde zweeft'.
De Sjabbat werd Israël reeds voor de openbaring van de Tora op de Sinaï geschonken. Volgens een oude verklaring sprak de Allerhoogste: 'Indien jullie waardig blijken om de Sjabbat te onderhouden, zal de Heilige, Hij zij gezegend, jullie in de toekomst drie feesten geven: het Paasfeest, het Wekenfeest en het Loofhuttenfees'. De Sjabbat was als het ware een proef op de som of  Israël bereid was Gods woord te ontvangen en de feesten te vieren. De Sjabbat is de koningin der schepping en de eersteling van de feesten. Zij alleen is de maatstaf der dagen. Israël telt de dagen nog altijd door middel van een getal, zoals in het scheppingsverhaal. De aparte dagen hebben geen namen. In gedachten is de Joodse gemeenschap zo altijd op weg naar de eerstvolgende Sjabbat, die haar een vleugje messiaanse tijd doet proeven. Eens zullen alle volkeren de vreugde van de Sjabbat met Israël delen: 'Want Mijn huis zal een bedehuis heten voor alle volkeren' (Jes. 56:7).
Aangezien de Sjabbat iets van de komende wereld uitstraalt, is in de ets blauw verwerkt. Blauw is een geschikte kleur om weer te geven wat de werkelijkheid overstijgt. Man en vrouw vieren de Sjabbat. Zij herinneren ons aan Adam en Eva in het paradijs. Het licht dat van boven binnenvalt verwijst naar de extra ziel die de rechtvaardigen op deze bijzondere dag ontvangen. Vogels, vissen en planten maken niet alleen deel uit van het scheppingsverhaal, maar wijzen ook op de concreetheid van het messiaanse ideaal. De natuur doet mee, zelfs de vissen verheffen zich vol vreugde in de lucht. Verleden, heden en toekomst vloeien in een tijdloos moment ineen.

De achtste scheppingsdag, de dag van de Komende Wereld

'En Ik stelde ook de achtste dag vast, dat de achtste dag het eerste na [de afsluiting] van Mijn werk geschapen zou worden en dat de eerste zeven [dagen] zouden verlopen in de vorm van 'zevenduizend' jaar en dat aan het begin van de achtste duizend [jaren[ er een tijd zonder telling zou zijn, eindeloos, zonder jaren, zonder maanden, zonder weken, zonder dagen en zonder uren'  (II Henoch 33:1-2). (Ets M. van Loopik)

Deze ets is verschenen als illustratie in de Lezenaarbijbel van de Katholieke Bijbelstichting  ('s - Hertogenbosch 1998), voorzien van de hier volgende beschrijving. Eveneens is deze ets verschenen als voorplaat van het blad Tenachon (uitgave van de Folkertsma Stichting vcoor Talmudica in Hilversum) voor het nummer over Sjabbat (voorjaar 1999).

 

De achtste dag - een tijd zonder dagen en zonder maanden

Met de achtste dag verlaten we het werkterrein van de schepping en overschrijden we zelfs de grenzen van de messiaanse tijd. De achtste dag valt buiten de tijd en daarmee ook buiten de opdracht tot heiliging van de tijd. Volgens een oude overlevering is de scheppingsweek een model voor de wereldgeschiedenis. Het scheppingsverhaal gaat niet over gewone dagen van 24 zonne-uren, maar van Gods dagen. Voor de Schepper duren dagen veel langer: 'Want duizend jaren zijn in uw ogen als de dag van gisteren' (Ps. 90:4). Ook dit is slechts een poëtisch beeld. Wie zal kunnen zeggen hoelang een scheppingsdag van God duurt? Zes lange dagen zal de geschiedenis duren totdat op de zevende dag een periode van rust intreedt. Dan zal niet langer op de akker van de wereld worden gezwoegd. Na deze zevende messiaanse dag zal een achtste dag beginnen, een dag zonder verloop en zonder einde. Dan komt de Komende Wereld en de 'eeuwigheid'. Een oud apocalyptisch geschrift geeft een beschrijving van die tijdloze achtste dag: 'En Ik stelde ook de achtste dag vast, dat de achtste dag het eerste na [de afsluiting] van Mijn werk geschapen zou worden en dat de eerste zeven [dagen] zouden verlopen in de vorm van 'zevenduizend' jaar en dat aan het begin van de achtste duizend [jaren[ er een tijd zonder telling zou zijn, eindeloos, zonder jaren, zonder maanden, zonder weken, zonder dagen en zonder uren'  (II Henoch 33:1-2).  
Een dansend paar gaat op naar het licht van de eeuwigheid. Hun voeten staan nog in de donkere wereld die zij achter zich laten. Onder het dansende paar bevindt zich een haan. Hij herkent als eerste de komst van het licht, dat de verlossing zal brengen. Aan het einde tijden zullen ook de kruik met het manna uit de woestijn en de bloeiende staf van Aäron terugkeren. De verlossing wordt aangekondigd door de toon van de Sjofar, een van de horens van de ram die Izaäk als offer vervangen heeft.

 

©  2000 Dr. Marcus van Loopik
Alle rechten voorbehouden. Niets van de tekst of van de afbeeldingen van de etsen mag
op welke wijze dan ook worden vermenigvuldigd  zonder mijn voorafgaande toestemming.

De originele etsen zijn in beperkte oplage verkrijgbaar. Oningelijst € 280,- per stuk,
ingelijst € 340,- per stuk (beeldafmeting 30 cm. bij 40 cm.; lijst 50 cm. bij 60 cm.).
Schrijf voor reacties en bestellingen naar mijn e-mailadres: 

terug naar dag  5-6